In mijn mailbox vandaag een verjaardagskaart. Op zich niet zo uitzonderlijk of onverwacht op deze dag. Maar het is een kaart mét muziek, en dan nog muziek van niet minder dan twee componerende vrouwen.
Wie kent er niet het liedje Happy Birthday to You? Voor veel kinderen is het misschien wel hun kennismaking met het Engels. Wat weinigen weten is dat het wellicht geschreven is door de zussen Mildred en Patty Hill uit Kentucky. Eind 19de eeuw zongen deze twee vrouwen uit Kentucky dit liedje elke ochtend voor de kleuters in hun school, weliswaar op een andere tekst: Good morning to you, Good morning to you, Good morning, dear children, Good morning to all.
In 1893 namen de kleuterjuffen het op in hun liedboek Song Stories for the Kindergarten. De verjaardagstekst verscheen voor het eerst in druk in 1912, samen met de melodie. De verspreiding nam almaar toe, met als hoogtepunten de introductie in de Broadway-musical The Band Wagon in 1931 en Marilyn Monroes vertolking voor de jarige president John F. Kennedy in 1962.
Het ongeëvenaarde succes was een vermelding waard in het Guinness Book of Records als bekendste Engelstalige lied. Maar van de muzikale elite heeft de creatie van de zussen nooit respect of bewondering gekregen. Daarvoor vertoont de compositie te veel eigenschappen van de ‘lage’ cultuur: het kan uitgevoerd worden door niet-geoefende individuen, het is functioneel, melodieus en eenvoudig en de overlevering gebeurt veeleer auditief dan via notatie.
Toch was het lied enkele jaren geleden inzet van een felle strijd met hoog oplopende financiële implicaties. Sinds de Summy Company in 1935 het liet registreren, trok de Hill Foundation de helft van de auteursrechten voor uitvoeringen buiten de privékring. Nadat de Summy Company overgenomen was door Warner/Chappell Music Inc., streek die voor het populaire lied naar schatting dagelijks 5.000 dollar aan auteursrechten op. Dat had nog kunnen doorgaan tot 2030. Maar na een klacht van filmmaakster Jennifer Nelson, die voor een documentaire over Happy Birthday aan Warner/Chappell 1.500 dollar moest betalen, moest een rechtbank zich uitspreken over de geldigheid van het auteursrecht.
In september 2015 heeft de rechtbank geoordeeld dat de voorganger van Warner Chappell nooit een geldig auteursrecht gekregen heeft. De song is nu tot openbaar bezit verklaard, waarop dus geen auteursrechten meer betaald moeten worden.
Dank, beste vrienden voor de muzikale verjaardagskaart die jullie me stuurden. Maar dank ook Mildred en Patty!
