Stein, Érard, Pleyel, Graf, Streicher… allemaal befaamde pianobouwers van de 19de eeuw. Maar wist u ook dat in de firma Streicher een vrouw de scepter zwaaide?

Stein-vleugel van Clara Schumann.
De Stein-vleugel van Clara Schumann. © vja

Toen de negenjarige Clara (toen nog Wieck, later Schumann) in het Gewandhaus in Leipzig haar eerste soloconcert speelde, deed ze dat op een vleugel van de firma Stein. Clara’s vader had die laten bouwen door Matthäus Andreas (André) Stein uit Wenen. Het gerestaureerde instrument is te bewonderen in het Robert Schumann-Haus in Zwickau. Een beeltenis van die vleugel sierde samen met een portret van Clara het biljet van 100 Mark.

Maar wist u dat ook de oudere zus van Andreas, Nannette (1769-1833), piano’s bouwde en daarmee misschien nog wel meer faam genoot? Na de dood van haar vader Johannes Andreas in 1892 zette ze op haar 23ste samen met Matthäus Andreas de zaak J.A. Stein voort onder de naam ‘Frère et Soeur Stein’. Ze verbreedde onder meer het klavier van vijf naar zes oktaven en bracht nog meer verbeteringen aan.

Nannette Streicher.
Nannette Streicher.

Na een dispuut met haar broer ging ze alleen voort onder de naam ‘Nannette Streicher née Stein’. Ze was inmiddels getrouwd met Andreas Streicher, die de boekhouding en correspondentie verzorgde. Nannettes fabriek werd beschouwd als een van de belangrijkste in Wenen.

Beethovens’ huishouden

Nannette en Andreas organiseerden ook concerten. In 1817 nam ze er nog een job bij toen ze het chaotische huishouden van Beethoven onder haar hoede nam. Het moet voor Beethoven zijn zowat meest succesvolle relatie met een vrouw geweest zijn, merkt The New York Times in een recent, lezenswaardig artikel op.

Na haar dood ging haar zaak over in de handen van haar zoon en vervolgens haar kleinzoon Emil. Die bouwde dan weer piano’s voor Brahms. En met Brahms komen we weer in de buurt van… Clara Schumann.

Deze en andere fijne weetjes – of zo u wil: correcties op de muziekgeschiedenis – vertel ik graag in de online cursus over Clara Schumann die ik geef voor Amarant, op maandagnamiddag 30 november en 7 december en op donderdagavond 3 en 10 december.